Opdracht

Kunstwerken in de publieke ruimte worden in Schoten meestal via een wedstrijd toegekend. Omdat het hier om een kunstwerk op een begraafplaats ging, een plek die voor veel mensen erg betekenisvol is, koos het bestuur ervoor om met een opdrachtgeversgroep op zoek te gaan naar een kunstenaar. Win Van den Abbeele, bemiddelaar bij de Nieuwe Opdrachgevers, begeleidde het proces.

Opdrachtgevers groep

De opdrachtgeversgroep bestond uit: de schepen van cultuur, vertegenwoordigers van de kunstenraad, de milieudienst, enkele vertegenwoordigers van ideologische of religieuze strekkingen en enkele ervaringsdeskundigen.  

Opdrachtomschrijving

De opdrachtgeversgroep ging op zoek naar een kunstwerk dat doet stilstaan en nadenken. Een kunstwerk waar een zekere poëzie vanuit gaat en dat verwijst naar “transformatie”. De dood zorgt er immers voor dat er iets verandert; we worden iets anders, iemand anders, of misschien niets? Ook voor onze naasten die achterblijven verandert er iets.

STIL

Deze boodschap vonden de nieuwe opdrachtgevers in het werk STIL van Fred Eerdekens. Het werk bestaat uit een wand vervaardigd uit cortenstaal van 7,5m lang die vertikaal in een fundering in de grond geplaatst werd. Uit de cortenstalen plaat steken 145 stalen paaltjes van verschillende lengtes. De maximale lengte van het langste paaltje is 1,5m. Op het uiteinde van elk paaltje is een spiegeltje uit inox bevestigd.

Wanneer de toeschouwer op een vooraf bepaalde positie gaat staan ten opzichte van het kunstwerk, zullen alle spiegeltjes samen het woord stil vormen. De spiegels zelf wijzen in een hoek van 45° naar de lucht. Dit heeft zowel een symbolische als een praktische kant: de spiegels reflecteren het licht naar het oog van de toeschouwer en zorgen zo voor een leesbare tekst.

Het materiaal waaruit het werk vervaardigd werd, ondergaat, net zoals de achtergeblevenen van de overledenen, ook een transformatie. Die verloopt traag maar werkt gestaag toe naar zijn uiteindelijke vorm. Door een oxidatielaag zal de plaat uiteindelijk roestbruin kleuren.

Fred Eerdekens

Fred Eerdekens (1951) is een Belgische beeldend kunstenaar. Hij woont en werkt in Hasselt. Hij behaalde diploma's aan het Provinciaal Hoger Instituut voor Architectuur en Kunst en het Atelier Grafiek van de Kunstacademie in Heusden-Zolder. Hij was ook docent aan de PHL in Hasselt en het HISK in Antwerpen. Zijn carrière werd een viertal jaren onderbroken door een ernstig verkeersongeval in 2006.

Eerdekens werkt voornamelijk driedimensioneel met de componenten taal, materiaal, licht en schaduw. Hij schrijft zelf de teksten die de eigenlijke grondstof zijn van de werken. Die gaan niet zelden over het ontbreken van wat je net verwacht... Zijn -overigens erg plastisch- oeuvre vormt de aanzet van een wereld die enkel voorgesteld kan worden door middel van woorden. In de schaduw, waar geen licht is, wordt vaak een verhaal verteld over dingen die ontbreken. Soms kort, soms lyrisch of smachtend. 
Daarnaast tekent hij in uiteenlopende technieken en materialen, maar toch voornamelijk in aquarel.

Meer info over werk en exposities kan je vinden op www.fred-eerdekens.be

Taal en wereld van Fred Eerdekens
Is taal een manier om orde te scheppen in de wereld? En stuurt ons denken de taal, of omgekeerd? Dat is heel moeilijk te definiëren en in hoge mate onzeker. Begrippen en dingen overlappen elkaar immers niet helemaal. Niets valt ooit helemaal samen met zijn naam.

De kern van het werk draait om die clash tussen taal en de wereld van de objecten. Of anders gezegd tussen tekst en beeld. Het ene is eenvoudigweg het herkennen van dingen, het andere slaat op een ingewikkeld proces van begrijpen.

In het geval van het kunstwerk zijn kijken en lezen twee volkomen verschillende (hersen-)activiteiten die toch min of meer tegelijkertijd plaatsvinden. Daardoor onstaat vaak een paradox. Je kijkt terwijl je leest over het kijken. Of je leest, terwijl je kijkt naar dingen die een tekst blijken te vormen.

Spreken in stilte is een opvallende eigenschap van de werken van Fred Eerdekens. Hoewel zij voornamelijk bestaan uit heldere fysieke ruimtes en materialen, denk je als toeschouwer aan de (afwezige) stem.

De stilte wordt vaak met rust geassociëerd. En met respect en gereserveerdheid. Een begraafplaats zoals die van Schoten is daar geen uitzondering op. Een rustige plek nodigt uit tot bezinning en meditatie.

Op zondag 11 november 2018 werd het kunstwerk officieel ingehuldigd in het kader van de bijzondere herdenking van onze oudstrijders.

Meer info: Cultuurdienst Schoten, cultuurdienst@schoten.be, www.schoten.be.