de Nieuwe opdrachtgevers

les Nouveaux commanditaires

Corey McCorkle – Schema

Opdrachtgevers - Buurtbewoners Arena
Bemiddelaar - Win Van den Abbeele
Deurne, Belgie, 01/12/2012

De context

Het districtsbestuur wil Deurne een eigen profiel geven en de identiteit van de afzonderlijke buurten versterken. In een eerste stap om deze ambitie te realiseren werden de verschillende buurten van Deurne van naderbij bekeken. De districtsraad keurde een officële indeling en benaming van de buurten goed. Buurten die in de volksmond bekend staan als Zwarte Arend, Kronenburg, Ten Eekhove, Conforta, Arena, Langbaanvelden of Bosuil zijn nu ook erkend door het districtsbestuur. Ook de delen van Deurne die minder bekend zijn, krijgen een eigen naam zoals industriegebied Kruininge, Vliegveld of Boterlaar-Silsburg.

De ambitie om meer met buurten te werken was een belangrijk beleidsaccent en zal gaandeweg meer vorm krijgen. Een standbeeld, een muurschildering of een andere 'landmark' kan helpen om elke buurt een eigen karakter te geven. De Nieuwe Opdrachtgevers werd aangesteld om samen met buurtverenigingen en -bewoners enkele nieuwe artistieke landmarks te realiseren. 

De opdrachtformulering

Arena is één van deze buurten. Buurtbewoners en -verenigingen uit Arena gaan met de Nieuwe Opdrachtgevers aan de slag om voor hun buurt een landmark te creëren.

Het Arenaplein overstijgt het buurtniveau. Het heeft niet alleen voor de Arena-buurt een centrumfunctie, maar ook voor de buurten Muggenberg en Driekoningen. De Arena op dit plein zou - mooi uitgelicht - zeker kunnen dienst doen als landmark. Er doet zich een veel interessantere mogelijkheid voor.

Voor dit plein zijn plannen van heraanleg voorzien in 2012, met uitvoering in 2013. Het plein dat vooral gekenmerkt wordt door de (enorm) grote afmetingen zal opnieuw gestraat worden.

De opdrachtgevers willen een sterke landmark op het plein, een kunstwerk dat verschillende generaties en bewonersgroepen met elkaar verbindt.

Corey McCorkle

Corey McCorkle, een Amerikaanse kunstenaar, werd voorgesteld aan de opdrachtgeversgroep. 
Corey McCorkle's interesse in architectuur en menselijke infrastructuur manifesteert zich in een oeuvre dat architectonische interventies, installaties, en de productie van sculpturen, foto's, en films omvat. McCorkle's praktijk reageert en werkt in op de omgeving.

Wat voor interessants hij voor de Arenabuurt zou kunnen uitwerken bleek uit zijn gesprekken met de opdrachtgeversgroep! Via skype-sessies maakten ze kennis met elkaar, en daarna bracht hij een bezoekje aan Deurne en de Arenabuurt in het bijzonder. De kunstenaar en de opdrachtgevers vonden elkaar en besloten verder met elkaar in zee te gaan.

Het kunstwerk

Het werk voor het Arenaplein is gebaseerd op de experimenten van N. Erlandson (1884-1964) in de woestijn van Noord-Californie, die op zijn eentje een volledig sculpturenpark creëerde, ontoegankelijk voor bezoekers, door het manipuleren van diverse boomsoorten. McCorkle’s drie ‘bomen’ op het Arenplein staan daarentegen in het volle leven. In hun vormgeving refereren ze naar de overtuigingen die architect Braem inspireerden bij het ontwerp voor zijn sociale woningcomplex in de wijk.

Elk van de drie installaties bestaat uit een aantal stekken, die in een cirkel geplant worden. Naarmate ze opgroeien, worden ze onderling met mekaar geënt, en vlechten ze zich ineen tot één stam met een decoratief patroon. Uiteraard neemt een dergelijk proces een aantal jaren vooraleer het ‘beeld’ zichtbaar wordt, en impliceert het een volgehouden regelmatige zorg.

Precies deze elementen wil McCorkle benadrukken: wil de Arenawijk, met zijn diverse bevolking naar een gemeenschap groeien, dan zal dat een constante aandacht en zorg vergen, met een onzekere uitkomst. Het resultaat zal een volgende generatie pas ten volle smaken.

Het werk van Corey McCorkle, dat op het Arenaplein zal ‘groeien’ bestaat uit drie schijnbaar gesculpteerde bomen. Inspelend op suggesties van de opdrachtgevende bewonersgroep, wordt het een vintage Corey McCorkle. De kunstenaar was reeds in vroegere werken geïnspireerd door geforceerde groeiwijzen van planten, zoals de Japanse bonsai-technieken. Door het vervreemdingseffect krijgen ze een heel andere betekenis, en bevragen onze conventionele opvattingen over de bijna rituele functie van monumenten en andere ‘beelden’ in het creëren van een betekenisvolle plek. McCorkle onderzoekt de rol van visuele symboliek in het onderhouden van gemeenschapsgevoel.

Intussen is het belangrijk dat het Arenaplein ‘zich vindt’ rond het werk, en alle bewonersgroepen, door het organiseren van een terugkerend ontmoetingsevenement, markt of feest, zingeven aan Corey McCorkle’s vreemde ingreep en die omvormen tot een vertrouwd symbool.

Het liefst had McCorkle de zorg voor zijn werk toevertrouwd aan specifieke groepen, scholen, jeugdverenigingen en dergelijke, die gedurende jaren de benodigde kennis en procedures aan mekaar zouden doorgeven om het werk te voltooien. De techniciteit van het deskundig enten is echter dusdanig dat dit gedaan moet worden door specialisten. Hiervoor werd het bedrijf Vartago en spin-off De Boomdokter gevonden. Dit is een organisatie die zich hoofdzakelijk bezig houdt met een het verzorgen van bomen, adviseert en onderzoek voert naar bomen in al hun facetten. 

Inhuldiging

Op 1 december 2012 werd het kunstwerk 'Schema' van Corey Mc Corkle feestelijk opgeleverd. Ondanks de vrieskou waren vele buurtbewoners aanwezig. Met warme wijn en soep konden ze zich aan vuurkorven verwarmen. De boomdokter, die het kunstwerk in zijn groei zal begeleiden en op de juiste manier zal enten en snoeien, hield er tevens spreekuur. Buurtbewoners konden er met al hun vragen over de boom terecht.

Op 3 september 2013 kwam de boomdokter langs voor een eerste snoei- en entsessie van het kunstwerk. Hij vlocht de nog kleine twijgen secuur zodat de boom verder kan uit groeien tot een voor de buurt kenmerkende sculptuur. De dokter zal om de zes maanden langskomen op het Arenaplein om deze ingrepen op de boom uit te voeren.