Michel François – Mur à l'emporte-pièce (Blinde muren)
Bemiddelaar - Thérèse Legierse
Partners - Stad Gent
Sint-Annaplein 31, Ghent, Belgium, 2006
De opdrachtgevers
Docenten van de Arteveldehogeschool (Campus Sint-Annaplein), verenigd in de werkgroep ‘Cultuur maakt school’, die in de school meer culturele activiteiten wil integreren, vormden de opdrachtgeversgroep.
De opdracht
Op de Campus Sint-Anna van de Arteveldehogeschool staat achter in de tuin een hoge grijze muur. Hij sluit de school af van de Jongenstragel, een rustig maar veelgebruikt wandel- en fietspad langs het water van de Nederschelde. De muur is lelijk en scheidt de school letterlijk van de buitenwereld af. Voor een hogeschool gespecialiseerd in sociaal werk, staat dit lijnrecht tegenover hun waarden: openheid, engagement, participatie aan de maatschappij.
De opdrachtgevers besloten een dossier in te dienen voor de wedstrijd "Blinde Muren". Veerle: ‘Wij wilden de muur doorbreken, als een symbolisch statement. De studenten en wijzelf moesten weer een uitzicht krijgen op de stad. En omgekeerd mochten de passanten ook zien waar wij op school mee bezig zijn" Een kunstwerk zou bovendien de Jongenstragel in de kijker zetten, een aantrekkelijke trage weg die een alternatief biedt voor drukkere verkeersassen.
De kunstenaar
Michel François werd in 1956 geboren in Sint-Truiden en woont en werkt in Brussel. Hij maakt foto's, objecten en installaties, waarmee hij poëtisch en dubbelzinnig de relatie tussen object, lichaam en realiteit verbeeldt. Met simpele maar doordachte concepten thematiseert zijn werk de manier waarop we de alledaagse werkelijkheid om ons heen waarnemen. Michel François werd internationaal bekend door zijn deelname aan onder meer Documenta IX 1992, de Biënnale Sao Paulo 1996 en de Biënnale Venetië 1999.
Het kunstwerk
De muur aan de Jongenstragel is een scheidingsmuur: geen vlak, maar een ruimtelijk object. Michel François gebruikt dat object als materiaal voor een sculpturale ingreep. In de muur brengt hij gaten aan. Van het weggehaalde materiaal maakte hij zitobjecten in de tuin van de school. De geperforeerde muur realiseert zowel letterlijk als figuurlijk een ‘opening naar de maatschappij’. Daarmee speelt Michel François in op de vraag van de opdrachtgevers, die letterlijk en figuurlijk een uitzicht wilden op de stad en op de maatschappij die hun werkveld is.
Thérèse Legierse, de bemiddelaar, liet ons kennismaken met een brede waaier van kunstenaars die op die plek iets betekenisvols zouden kunnen maken. Dat was voor ons een echte eyeopener. En toen ze ons werk van Michel François liet zien, die ook vroeger al muren had geperforeerd, werd plots méér mogelijk.’
Over het kunstwerk van Michel François is de werkgroep zeker tevreden. Veerle: ‘Ik ben er blij mee. Het is een minieme ingreep die toch verrassend veel verandert. Als je voor de muur staat, zie je door de gaten fietsers en wandelaars voorbijglijden. Het is eenvoudig en poëtisch. Het heeft iets tijdloos’
Marijke: ‘Sommige studenten deden er wat schamper over: “Is dat kunst? Moeten we daar geld aan besteden?”. Maar ze praten er wel over, en dat is op zichzelf al een goede zaak. En zelfs de mensen die de ingreep niet als kunstwerk appreciëren, houden wel van het nieuwe ruimtegevoel."