Handvest
Een beweging als een kettingreactie: emoties en ideeën van gewone burgers resulteren in opdrachten voor buitengewone kunstwerken, die op hun beurt emoties, discussie en gesprek uitlokken.
In deze beweging, zijn kunstwerken zowel de aanleiding als het eindresultaat van een discussie. Discussies nodigen uit om een standpunt in te nemen, gesprekken leiden tot betrokkenheid en engagement. De ideeën, aanvankelijk geïnitieerd door een eerste groep burgers, verspreiden zich over de hele gemeenschap. Pijlers van gemeenschappelijkheid ontstaan hier uitgaande van authentieke emoties en ideeën.
Burgerinitiatieven als tegengif voor de groeiende onverschilligheid voor de directe omgeving.
Hedendaagse kunst probeert steeds een onmaat te introduceren in de alledaagsheid van de cultuur waarin we leven. Hedendaagse kunst herinnert ons eraan dat alles dat is, ook anders zou kunnen zijn. Deze poging tot onmaat is de reden waarom de confrontatie met hedendaagse kunstuitingen vaak leiden tot debat en discensus. Zij tonen dat andere visies, opinies en interpretaties altijd mogelijk zijn.
Democratie kan alleen dan zijn legitimiteit behouden als zij het reduceren van ongelijkheden tot haar kerntaken rekent en de mondigheid van minderheden faciliteert. Dit doet zij door de publieke ruimte radicaal open te stellen als een arena voor verschillende ideeën en opinies. Hedendaagse kunst is een van de middelen om in dit gedeelde kader in te breken.
Kunst maken - de samenleving maken
In ons democratisch Europa zou niemand zich uitsluitend een toeschouwer mogen voelen, of erger nog, een uitgestotene, die zich geen deel voelt van het verhaal dat geschreven wordt. Integendeel, burgers zouden volwaardige spelers moeten zijn en in staat gesteld moeten worden om hun publiek engagement op te nemen door hun emoties en ideeën vorm te geven.
De Nieuwe Opdrachtgevers gaat de uitdaging aan door de kunstscène te zien als het laboratorium van het democratisch ideaal. Dit kan natuurlijk alleen het resultaat zijn van een bewust gezamenlijke actie.
Gezamenlijke actie – onderscheiden rollen
Een actie, waarbij de burger zijn autoriteit laat gelden door publiekelijk zijn wens voor expressie uit te drukken en te bepalen wat daartoe als kunst gerealiseerd wordt. Door de volle verantwoordelijkheid op te nemen als actieve partner in het proces, net zoals de kunstenaar, wordt hij een sleutelfiguur in plaats van een vrijblijvende deelnemer. Juist door onderscheiden rollen op te nemen, draagt elke partij bij in de gedeelde betekenis, van zowel hun individuele inzet als van het kunstwerk.
Om de burger en de kunstenaar in staat te stellen hun specifieke rol ten volle op te nemen is er een bemiddelaar die het proces faciliteert. Deze bemiddelaar is een professional, een curator, die naast zijn job in een museum of andere kunstinstelling hier de taak heeft om vooral te luisteren en vervolgens daarnaar te handelen. Zijn verantwoordelijkheid is om de opdracht levensvatbaar te maken en een blijvende kwaliteit van het kunstwerk te garanderen.
Delen van expertise en levenslang leren als deel van een emancipatieproces
De gecombineerde ervaring en kunde van de opdrachtgevers, de bemiddelaar en de kunstenaar staan garant voor publieke betrokkenheid, waarachtigheid en kwaliteit. Meer nog dan dat is het delen van expertise met een groeiende groep in de samenleving ook een emancipatorisch proces en een "life long learning" ervaring.
Het kunstwerk wordt de talk of the town: voorbereide opdrachtgevers zijn ambassadeurs
Het ultieme doel is het kunstwerk. Ook de kwaliteit van het proces is van groot belang en doelbewust emanciperend. Het kunstwerk dat staat voor ideeën uit de gemeenschap, zal bevraagd worden en de opdrachtgevers zullen rekenschap gaan afleggen. De oorspronkelijke groep van burgers zal tijdens het proces groeien in aantal; meer en meer mensen zullen het werk verdedigen en koesteren. Het kunstwerk wordt the talk of the town maar de burger-opdrachtgevers zijn goed voorbereid om voor hun werk op te komen.
Kunst als een actor in de samenleving
De kwaliteit van het werk moet van die aard zijn dat het sterk genoeg is om een onafhankelijke actor in de gemeenschap te worden. Het werk genereert betekenis op betekenis; soms zelfs betekenissen die veraf staan van het oorspronkelijke opzet. En juist hierdoor krijgt het werk telkens een nieuw leven, voor telkens een nieuwe gemeenschap.
De methodiek van de Nouveaux commanditaires / Nieuwe Opdrachtgevers, ontstaan in Frankrijk, is niet enkel een intentieverklaring. Het is een tastbare realiteit geworden met een stevige basis van meer dan 400 kunstwerken in verschillende Europese landen. Deze werken weerspiegelen en laten zien dat zowel burgers als kunstenaars de gezamenlijke intelligentie en de moed hebben om actuele (culturele) noden vorm te geven en er ook effectief naar te handelen.
De benadering van de Nouveaux commanditaires / Nieuwe Opdrachtgevers, wordt alsmaar relevanter in een tijd waar de relatie tussen burger en samenleving om een nieuwe definitie vraagt.